Ergonomia pracy w kuchni

Schemat strefowy w umeblowaniu kuchni wiąże się bezpośrednio z ergonomią pracy. Chodzi o to, aby wykonując poszczególne czynności podczas przygotowania posiłków i poruszając się między kolejnymi strefami nie pokonywać niepotrzebnie długiej drogi, co bezpośrednio przekłada się na wygodę i wydajność naszej pracy. Opracowano teorię tzw. trójkąta roboczego w kuchni, zgodnie z którą wyznaczono optymalne odległości między trzema najważniejszymi strefami - zapasów, gotowania i zmywania. I tak odległość między lodówką i zlewozmywakiem powinna mieścić się w granicach od 120 cm do 210 cm, między zlewozmywakiem a kuchenką również od 120 do 210 cm a odległość od kuchenki do lodówki może być większa i wynosić od 120 cm do 270 cm.

Trójkąt roboczy w kuchni

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

Kuchnie planuje się w różnych układach przestrzennych, od prostych do bardziej skomplikowanych.


Najprostszym jest jeden rząd mebli (1), który jest jednocześnie najmniej ergonomicznym, ponieważ wymaga najdłuższej całkowitej drogi, która zostanie przebyta podczas pracy.


Trochę lepszy (trochę bardziej ergonomiczny) jest układ w kształcie litery L (2), który również wymaga pokonywania długich odcinków pomiędzy strefami, co wydłuża czas pracy, chociaż w małej kuchni może to wszystko mieścić się w obszarze optymalnego trójkąta roboczego.


Za to układ równoległy w dwóch rzędach (3) jest prosty, lecz zapewnia dużo lepszą komunikację między poszczególnymi strefami.


Równie korzystny pod względem ergonomii pracy czyli funkcjonalnie jest układ w kształcie litery U (4), który maksymalnie wykorzystuje dostępną przestrzeń pomieszczenia, jednak wymaga pomieszczeń o bardziej kwadratowej powierzchni.


W takich kwadratowych pomieszczeniach można rozważyć układ w kształcie litery G (5), a jeśli samo pomieszczenie jest wystarczająco duże, pośrodku niego można zaplanować dodatkowo wyspę.


Układ wyspowy (6) dobrze się sprawdza w kuchniach otwartych, takich, które są połączone z jadalnią lub innym pomieszczeniem, ale trzeba pamiętać o szczególnych wymogach, jakie niesie ze sobą zaplanowanie wyspy, przede wszystkim tego, jaką strefę miałaby ona zawierać (np. konieczność podłączenia np. gazu do kuchenki i wentylacji przy wyspie z kuchenką itd.).

Mówiąc o ergonomii pracy w kuchni nie można mieć na myśli wyłącznie poruszania się w poziomie. Aby nie męczyć się nadmiernie, warto wybrać funkcjonalne meble, tzn. takie, które mają wymiary odpowiednie do wzrostu osoby, która w tej kuchni pracuje najczęściej. Chodzi o to, aby blat roboczy znajdował się na właściwej wysokości, którą wyznacza się w taki sposób, że mierzy się odległość od podłogi do przedramienia zgiętego w łokciu i odejmuje się 10-15 cm. Ale pamiętajmy także o tym, że płyta grzewcza do gotowania powinna być o jakieś 10 cm niżej, niż blat roboczy.

Aby praca na takim blacie i kuchence była wygodna, trzeba zwrócić uwagę na właściwe oświetlenie tego obszaru i to bez względu na warunki oświetlenia za oknem. Podobnie podczas pracy z innymi sprzętami AGD, które z reguły wymagają podłączenia do źródła prądu elektrycznego, a więc zaplanujmy odpowiednio dużo gniazdek. Urządzenia takie jak lodówka, kuchenka, piekarnik czy zmywarka lub ekspres do kawy muszą mieć swoje własne gniazdka i będą one podłączone do nich na stałe. Na inne sprzęty trzeba zaplanować gniazdka w bliskiej okolicy miejsc, gdzie będą one używane. Nie powinno się umieszczać gniazd elektrycznych zbyt blisko kuchenki i zlewozmywaka, bo woda pryskająca podczas zmywania lub kipiące podczas gotowania płyny mogą doprowadzić do zwarcia w instalacji elektrycznej, porażenia prądem lub pożaru.

Organizacja pracy w kuchni